یکی از عوامل مهم برای تصمیم‌گیری درباره‌ی ورود به یک صنعت جدید یا خارج شدن از یک صنعت، سودآوری اون صنعت هست که به شرایط رقابتی توی اون صنعت وابسته‌ست.
امروز می‌خوام در مورد یکی از ابزارهای مهم تحلیل محیط رقابتی صنعت، یعنی پنج نیروی رقابتی پورتر صحبت کنم. این ابزار توسط مایکل پورتر، استاد دانشگاه هاروارد، در سال ۱۹۷۹ معرفی شد و هنوز هم یکی از پرکاربردترین ابزارهای تحلیلگری استراتژیک به حساب میاد.
این ابزار، پنج نیروی اصلی رو که بر جذابیت و سودآوری یک صنعت تأثیر می‌ذارن، شناسایی می‌کنه. این پنج نیرو عبارتند از:
🔶 رقابت درون صنعت:
یکی از مهم‌ترین نیروهای رقابتی، رقابت درون صنعته. هر چقدر تعداد رقبای موجود در صنعت بیشتر باشه و قدرتشون هم بیشتر باشه، جذابیت صنعت پایین‌تر میاد. برای اینکه بتونیم قدرت رقابت درون صنعت رو ارزیابی کنیم، باید عواملی مثل تعداد رقبا، اندازه رقبا، تنوع محصولات یا خدمات رقبا، هزینه‌های تغییر برند و وفاداری مشتریان رو در نظر بگیریم.
🔶 تهدید ورود بازیگران جدید:
هر چقدر ورود بازیگران جدید به صنعت آسون‌تر باشه، جذابیت صنعت پایین‌تر میاد. عواملی که می‌تونن ورود بازیگران جدید رو تسهیل کنن عبارتند از:
🔸عدم وجود موانع ورود قابل توجه، مانند نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد، دسترسی به فناوری پیشرفته یا مجوزهای دولتی
🔸وجود فرصت‌های رشد سریع در صنعت
🔸وجود هزینه‌های تعویض پایین برای مشتریان
🔶 قدرت چانه‌زنی تامین‌کنندگان:
قدرت تامین‌کنندگان می‌تونه از طریق افزایش قیمت‌ها و کاهش کیفیت محصولات یا خدماتشون به سودآوری شرکت‌های موجود در صنعت ضربه بزنه. عواملی که می‌تونن قدرت چانه‌زنی تامین‌کنندگان رو افزایش بدن عبارتند از:
🔸انحصار تامین‌کنندگان یا کمبود محصولات یا خدمات مورد نیاز
🔸اهمیت بالای محصولات یا خدمات تامین‌کنندگان برای شرکت‌های موجود در صنعت
🔸هزینه‌های بالای تعویض تامین‌کنندگان برای شرکت‌های موجود در صنعت
🔶 قدرت چانه‌زنی خریداران:
قدرت خریداران می‌تونه از طریق کاهش قیمت‌ها و افزایش انتظارات از محصولات یا خدمات، به سودآوری شرکت‌های موجود در صنعت ضربه بزنه. عواملی که می‌تونن قدرت چانه‌زنی خریداران رو افزایش بدن عبارتند از:
🔸انحصار خریداران یا کمبود تقاضا
🔸اهمیت پایین محصولات یا خدمات شرکت‌های موجود در صنعت برای خریداران
🔸هزینه‌های پایین تعویض محصولات یا خدمات شرکت‌های موجود در صنعت برای خریداران
🔶 تهدید محصولات یا خدمات جایگزین:
وجود محصولات یا خدمات جایگزین می‌تونه از طریق کاهش تقاضا برای محصولات یا خدمات شرکت‌های موجود در صنعت، به سودآوری اونها ضربه بزنه. عواملی که می‌تونن تهدید محصولات یا خدمات جایگزین رو افزایش بدن عبارتند از:
🔸عملکرد مشابه محصولات یا خدمات جایگزین با محصولات یا خدمات شرکت‌های موجود در صنعت
🔸قیمت پایین‌تر محصولات یا خدمات جایگزین
🔸راحتی دسترس‌پذیری محصولات یا خدمات جایگزین
تحلیل دقیق این پنج نیرو می‌تونه به ما کمک کنه تا جذابیت و سودآوری صنعت مورد نظرمون رو ارزیابی کنیم. در نهایت این اطلاعات می‌تونن به ما کمک کنن تا استراتژی‌های مناسبی رو برای ورود، موفقیت و خروج از یک صنعت اتخاذ کنیم.
